县公安局:在全市率先完成 无户口落户工作
Тайлэнд Паштыхьей ?????????????? | |||||
| |||||
![]() | |||||
Къэрал уэрэд: ?Пхленг чат? (![]() | |||||
Щыхалъхьар | 1238 | ||||
Нэхъышъхьэбзэр | таибзэ | ||||
Къалэ нэхъышъхьэр | Бангкок | ||||
Къалэ нэхъ инхэр | Бангкок | ||||
?энат?э хабзэр | Конституцэ паштыхьей | ||||
Пэштыхь Премьер-министрыр | Prayut Chan-o-cha Prayut Chan-o-cha | ||||
Диныр | буддэдин | ||||
Ш?ып?эр ? Псори ? % псым п?эуэ иубыдыр | 49-нэ дунем 514 000 км2 0,4% | ||||
Къэралым и джылэр ? Зэралъытэмк?э (2005) ? ?увагъыр | 65 444 371 ц?ыху (19-нэ) 126 ц?ыху/км2 | ||||
ВК?уП ? Къыхэк?ыр (2009) ? Зы ц?ыхум къытехуэр |
$539.871 млн. $8,060 | ||||
Сомыр (Валутэр) | ? бат (THB) | ||||
Интернет-доменхэр | .th | ||||
Телефон кодыр | +66 | ||||
Зэманыгъуэхэр | +7 |
Тайлэнд Пэштыхьей (сиам-бз.: ?????????, нэхъыщхьэц?эу зэрихьар 1939 гъэм нэгъунэ — Сиам) — Азиэ ипшъэ къуэк?ып?эм хэт къэрал. Къалэ нэхъышъхьэр — Бангкок.
Хэкумэтхыр
[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]
Тайлэнд и ш?ып?эр хы т?ыгуныкъуэ Индэкитаимрэ Мэлаккамрэ хэт. И гъунапкъэхэр зды?ухьэхэр: къуэхьэп?эм — Миянмам, ишъхъэрэм — Лаосым, ипшъэ-къуэк?ып?эм — Камбоджам, ипшъэм — Мэлайзиэм.
Ш?ып?эр нэхъыбэм губгъу щыт, къушъхьэр къэралым и къуэхьэп?эмрэ ишъхъэрэ лъэныкъуэмрэ хэтхэ.
Хьэйуар муссон субэкваторилым щыщ. Хьэйуам и шъхьэпэгъуэк?э къэралым илъэсым щэ хадэхэх яшъыр, абым пэмык?ыу туризымымк?э Тайлэндыр илъэспсом тегъэпсыхьа.
И ш?ым к?элъ — ф?амык?, мывэрэ калий шыгъурэ, бдзапц?э, цинк джоуэ, дышъэ-дыжьынхэр, мыш?эхэр.
Къэралыр псык?э бэгъуауэ щыт. Щэху океным идежь ?ухьэп?э и?э ишъхъэрэ лъэныкъуэ къэралым.
Тхыдэр
[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]Иджырей тайлэндхэр къызхэк?а лъэпкъыр Хъутейм и курыт ш?ып?эхэм къик?аху щыщахэ. 1238 гъэм къэрал Сукокай халъхьэр, яужым илъэсишъэрэ ныкъуэрэ тек?а яуж пэштыхьей Аютиям еубыдыр.
Аютия пэштыхьейм и зэманыгъуэр 1767 гъэм нэс ек?уэк?а, яужым къэралыр бирманхэм яубыд.
1782 гъэм лъэпкъ Чакрихэр тохьэр, иджыри къыздынэсым тетыр ахэра.
XIX лъэхъэнэм Тайлэндым изакъуэ къэрал хуиту къанэр Ишъхъэрэ-Къуэк?ып?э Азиэм. И политикэмк?э Тайлэндыр Британиэшхуэмрэ Фрэнджымрэ я зэпэубыдыгъуэхэм теджэгухьурэ.
1939 гъэм нэс Тайлэндым Сиам ц?эуэ зэрихьа. Ет?уанэ дунейпсо зауэм щыгъуэ Тайлэндым Японым и лъэныкъуэр ди?ыгъауэ щыта.
Зауэ нэужым Тайлэндым дзэзыкъэ?этыгъуэ бжыгъэ ек?уэк?а, абыхэм яужым ?энат?эм ?ухьар дзэм и хунта.
1980 гъэм туризымыр зэф?эувэн к?едзэ къэралым.
Къэрал зэхэтык?эр
[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]Тайлэндыр конституциэ пэштыхьей къэрал. Пэштыхьыр къэралым и тхьэмадэ, Чакри лъэпкъым щыщ, 1782 гъэм щык?эдзауэ тетхэр.
Хабзэдэгъэк? ?энат?у щытыр Лъэпкъэгъу Ассамблеэ зэхуэсит?у зэхэк?ыр. Тхьэмадэхэм я Зэхуэсым нэрыбгэ 500 хэт илъэсипл?к?э хэххэр, Сенатым нэрыбгэ 200 хэт, пэштыхьым хихаху.
Мэхьчэмэм и нэхъышъхьэ ?энат?эр — Мэхьчэмэ нэхъышъхьэ, абы и тхьэмадэхэр пэштыхьым хехыр.
Джылэр
[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]
2005 гъэмк?э къызарадзамк?э къэралым джылу дэсыр 65,4 млн. ц?ыху. Тайлэндыр лъэпкъ быжэ зэхэс къэралу щыт. Лъэпкъ нэхъ иныр тайхэра джылэм и 80% мэхъухэр. Къушъхьэ лъэныкъуэхэм тайхэм и ?ыхьлъыгъуэ хъууэ лъэпкъ бжыгъэхэр мэпсо. Ет?уану инагък?э лъэпкъ дэсыр лаохэра. Абыхэм пэмык?ыу диспорэ виетнамхэр, хъутхэр, кхмерхэр джоуэ дэс.
Къэралым и дин нэхъышъхьэр буддэныгъэ, абым пылъыр къэралым и 90%. Пэмык?ыу дин щы?эхэр: мыслъымэныгъэ (4,5%), чыристэныгъэ (1% нэхъри нэхъ мак?э).
Администрациэмк?э и гуэшыгъуэр
[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]
Тайлэндыр унитар къэралу щыт, администрациэк?э провинциэ 75-к?э мэгуэчыр, я к?уэц?ым куейк?э гуэчыжьху. Къэралым и къалэ нэхъышъхьэ Бангкокыр шъхьахут муниципал куейуэ къыхэгъэк?а.
Дзэр
[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]
2002 гъэм, джэм шъауэ хэттэр нэрыбгэ 200 мину хъут. Дзэр зэргуэшыр — щ?ызек?уэдзэ, уэгу-зауэдзэ, хыдзэ джоуэ. ?эшым и нэхъыбэр НАТО-мрэ ДжРК-мрэ къык?агъэк?ахэм ящыщ.
![]() |
Тайлэнд Уикисурэтылъэм? |
---|
Азиэм и къэралхэр |
|
---|---|
Къэралхэр | Азэрбиджан ? Афганистэн ? Бангладеш ? Бахрейн ? Бруней ? Бутан ? Виетнам ? Ермэлы ? Индиэ ? Индонезиэ ? Ирак ? Исраэл ? Ипшъэ Корей ? Ишъхъэрэ Корей ? Йемен ? Йордан ? Камбоджэ ? Катар ? Китай ? Кипр ? Къажэр ? Къазахъстэн ? Къыргъызстэн ? Кувейт ? Къуэхьэп?эм Тимор ? Лаос ? Ливан ? Малдивхэр ? Миянмэ ? Монгол ? Мэлайзиэ ? Непал ? Оман ? Пакистэн ? Сауд Хьэрыпей ? Сингапур ? Таджыкыстэн ? Тайлэнд ? Туркменстэн ? Тырку ? Узбэчыстэн ? Урысей ? Филипинхэр ? Хьарып ?эмирэт Зэгуэт ? Хъырцей ? Хъутей ? Шам ? Шри-Ланка ? Япон |
Дунейпсом къамылъыта къэралхэр | Апхъаз ? Вазиристэн ? Ипшъэ Осетиэ ? Къушъхьа-Карабах республикэ ? Тырку Республикэ Ишъхъэрэ Кипр ? Палестинэ Къэрал ? Хъутей Республикэ ? Шан Къэрал |
![]() |
Мыр тхыгъэ нэмгъэсащ хэкумэтхымк?э. Проектым удэ?эпыкъуфынущ, бгъэтэрэзу нэхъыбэ иптхэм. Мы псалъашъхьэр зэф?эк?ыгъуэфк?э нэхъ тэрэзымк?э зэхъук?ын хуэй. |